Heb je last van benen die rusteloos zijn, kriebelen of heb je een moeilijk te beschrijven gevoel in benen en soms armen? Heb je moeite met stilzitten voor de tv of in de bioscoop? Lig je nachten lang wakker met een enorm gevoel van onrust in je lichaam? Dan kan het zijn dat je last hebt van het Restless Legs Syndroom.
Wat is het Restless Legs Syndroom?
Het Restless leg Syndroom (RLS) is een aandoening dat zorgt voor een ongemakkelijk gevoel, waardoor je een oncontroleerbare drang krijgt om je benen te bewegen. Over het algemeen gebeurt dit ’s avonds of ’s nachts, wanneer het lichaam rust krijgt. Het onaangename gevoel wordt verlicht door te bewegen.
De oorzaak van rusteloze benen is vaak onbekend. Er wordt vermoed dat de aandoening wordt veroorzaakt doordat de chemische stof dopamine in onbalans is in de hersenen. Als de aandoening begint voor het 40ste jaar, dan kan erfelijkheid een rol spelen. Zwangerschap kan ook een rol spelen vanwege hormonale veranderingen. In de meeste gevallen verdwijnen de symptomen van RLS na de bevalling. De aandoening kan zich ontwikkelen op elke leeftijd, zelfs kinderen kunnen er last van hebben. Het is echter zo dat oudere mensen er meer last van hebben en meer vrouwen dan mannen.
Een ernstig onderliggend probleem wordt meestal niet gerelateerd met RLS. Je kunt zelf eenvoudige stappen nemen op gebied van levensstijl om de symptomen te verlichten. In andere gevallen worden medicijnen voorgeschreven.
Wat zijn de symptomen van het Restless Legs Syndroom?
Het voornaamste symptoom van RLS is de drang om de benen te bewegen. Andere kenmerkende symptomen zijn; tintelingen die starten na een rustperiode, opluchting door te bewegen, erger wordende klachten in de avond en spiertrekkingen in de nacht. Een aandoening die algemener is dan RLS is PLMD; Periodic Limb Moving Disorder, oftewel periodiek bewegende ledematen. Dit zorgt voor het bekende schoppen in de slaap. RLS kan in verband worden gebracht met PLMD.
RLS patiënten beschrijven de klachten vaak als een onaangename sensatie in de benen of voeten. Meestal komen ze aan beiden kanten van het lichaam voor. Deze sensaties worden beschreven als kloppend, jeukend, trekkend, kruipend, elektrisch en soms pijnlijk. De meeste mensen hebben moeite om de sensaties uit te leggen. Het voelt anders dan kramp, maar zeker niet ongevoelig. Het verlangen om de benen te bewegen is de meest kenmerkende beschrijving.
De symptomen kunnen veranderen wat ernst betreft, dat is geheel normaal. In sommige gevallen verdwijnen de symptomen tijdelijk.
Diagnose en behandeling van het Restless Legs Syndroom
Omdat de symptomen van RLS soms moeilijk uit te leggen zijn, zoeken sommige mensen geen medische hulp. Rusteloze benen kunnen de slaap echter flink verstoren, hierdoor ontstaan problemen om overdag normaal te kunnen functioneren. Wanneer je denkt dat je RLS hebt, dan kun je het best naar de huisarts gaan.
De huisarts zal je aan de hand van de klachten en symptomen doorsturen naar een slaappoli van het ziekenhuis. Uit een beschrijving van de symptomen en analyse van de medische geschiedenis kan een arts hier een diagnose stellen. Deze wordt gebaseerd op de volgende criteria:
- De patiënt heeft een onweerstaanbare drang om de benen te bewegen
- Symptomen beginnen in rust
- De symptomen kunnen worden verlicht door activiteit
- Symptomen worden erger in de nacht
- De symptomen worden niet enkel veroorzaakt door een andere medische reden
Een arts kan verder een lichamelijk onderzoek doen om de diagnose te stellen. Om RLS en PLMS te behandelen kunnen er medicijnen worden voorgeschreven.
Er kan bloedonderzoek gedaan worden om te zien of ijzertekort de oorzaak is van de klachten.
IJzertekort kan een oorzaak zijn van RLS. Neem ijzersupplementen echter alleen onder medisch toezicht en nadat de arts het ijzergehalte in het bloed heeft gecontroleerd.
Wat kun je zelf doen aan rusteloze benen?
De symptomen van RLS kunnen verminderd worden door je levensstijl aan te passen. Dit zijn enkele maatregelen die je zelf kunt nemen:
- Vermijd alcohol en cafeïne
- Zorg voor een vast slaappatroon en goede slaaphygiëne
- Beweeg voldoende gedurende de dag
- Neem een bad of massage om de spieren tot rust te brengen
Links en bronnen
Stichting Restless Legs
Slaapgeneeskunde Vereniging Nederland