Ben je net een beetje van de gebroken nachten met een baby af heb je een kindje dat heel vroeg wakker wordt... Je moet weten dat het heel normaal is dat een kind tussen 06:00 en 07:30 uur wakker wordt. Begint jouw kleine echter consequent nóg eerder aan de dag? Dat kan frustrerend zijn en zorgen voor oververmoeidheid bij de ouders. Hoe kan het dat een kind zo vroeg wakker wordt en nog beter: wat kun je doen om je kindje langer te laten slapen?
Wat zijn de oorzaken van vroeg wakker worden bij kinderen?
Een van de meest voorkomende oorzaken van te vroeg wakker zijn bij kinderen is oververmoeidheid. Bij peuters en kleuters merk je het niet altijd dat ze hartstikke moe zijn en moeten slapen. Vaak gaan ze in volle hyperactiviteit naar bed, waarbij het lijkt dat ze nog veel energie hebben.
Niets blijkt minder waar: hyperactiviteit kan juist een teken zijn van vermoeidheid. Kinderen kunnen oververmoeid worden wanneer ze overdag niet voldoende rusten of slapen.
Veel ouders denken hierbij dat des te later ze hun kindje in bed leggen, des te later ze in de ochtend wakker worden. Helaas is dat niet waar. Over het algemeen geldt, hoe tegenstrijdig dat ook klinkt, dat wanneer je kind op tijd naar bed gaat hij later in de ochtend wakker wordt.
Te veel slapen overdag
Dit betekent overigens niet dat je kindje de hele dag in bed moet liggen. Een kind kan ook vroeg wakker worden, omdat ze overdag te veel slapen. Dan zijn ze gewoonweg uitgeslapen en hebben ze veel energie om de dag te beginnen. Zorg ervoor dat het middagdutje nooit te lang duurt en laat je kindje na 15:00 uur niet meer (lang) slapen. Deel de dutjes liever op een andere manier in voor 15:00 uur, zodat ze lekker op tijd in de avond moe zijn om te slapen.
Omgevingsgeluiden maken je kind wakker
In de ochtend slaapt je kindje veel lichter dan in de avond. Dat betekent ook dat ze eerder wakker zullen worden van geluiden uit de omgeving. Misschien is je kleine in de avond niet wakker te krijgen en wordt hij overdag al wakker van een buurvrouw die op tijd naar haar werk gaat. Kijk of er geluiden zijn die invloed hebben op het vroeg wakker worden van je kind en of je daar wat aan kunt doen.
Te veel interactie en activiteit
Je kindje moet wennen aan een ritme van slapen en wakker zijn. Dat betekent dat wanneer je kleine in het begin nog erg vroeg wakker is en je meteen actief met hem of haar aan de slag gaat met spelletjes doen en interactief zijn je kindje daaraan gaat wennen. Het is niet heel gek dat hij vervolgens altijd op deze manier de ochtend wil beginnen. Probeer dus om interactie te vermijden zodat je kindje moe blijft of weer moe wordt.
Je kind heeft honger
Probeer honger en dorst te vermijden bij je kindje. Anders is de kans groot dat hij zo vroeg wakker wordt omdat hij eten of drinken wil. Merk je dat je kleine overdag niet zo goed eet? Dan heb je al meteen de reden te pakken waarom hij in de vroege ochtend wakker wordt. Kijk goed naar dit ritme en probeer het aan te passen zodat je kindje geen honger heeft bij het wakker worden en daardoor nog iets langer kan slapen.
Oplossingen voor als je kind te vroeg wakker is
Kinderen onder de 3 jaar weten nog niet goed wat wel of niet kan. Zij worden gewoon wakker wanneer ze honger hebben, wanneer ze genoeg geslapen hebben of wanneer ze geluiden in de omgeving horen. Bij kinderen boven de 3 jaar kun je langzaam maar zeker aan de slag gaan met het aanleren van langer in bed blijven. Probeer bij beide leeftijdscategorieën in ieder geval naar een oorzaak te zoeken waarom je kindje wakker is, zodat je het probleem bij de kern kunt aanpakken.
Voor kinderen onder de 3 jaar kun je de volgende snelle oplossingen toepassen:
- Zorg voor een donkere slaapkamer die niet te koud of te warm is.
- Heeft je kind gepoept? Verschoon de luier zo stil en saai mogelijk, zodat het geen leuke activiteit wordt voor je kind. Heeft je peuter geen luier meer? Laat hem of haar dan even rustig naar de wc gaan om vervolgens weer terug naar bed te gaan.
- Let erop dat je kindje niet te weinig en ook zeker niet te veel slaapt, dus niet te vroeg of te laat naar bed.
- Zorg ervoor dat je kind geen honger of dorst heeft in de ochtend.
Tips voor oudere kinderen
Kinderen boven de 3 jaar zijn al wat zelfstandiger. Voor deze groep kun je de hierboven genoemde tips toepassen, maar ook:
- Laat je kindje op zijn kamer blijven wanneer hij wakker wordt. Maak bijvoorbeeld de afspraak dat hij gaat spelen of lezen totdat jij komt. Pas dan mag hij naar beneden.
- Kijk goed tot wanneer het middagdutje handig is. Schaf deze niet direct af als je kindje boven de 3 jaar is. Een dutje in de middag heeft een positieve invloed op de nachtrust en een goede nachtrust heeft weer invloed op hoe vroeg je kind wakker wordt.
- Koop een speciale kinderwekker. Bij dit soort wekkers kun je een tijd instellen waarop er iets verandert aan de wekker. Er staat bijvoorbeeld een figuur op waarvan de oogjes ineens worden geopend op een bepaalde tijd. Spreek met je kindje af dat wanneer dat het geval is hij jullie wakker mag komen maken.
- Tot slot: wees consequent. Het duurt even voordat je kind een ritme heeft aangeleerd, dus heb geduld en blijf je gedragen zoals je je altijd gedraagt wanneer hij er te vroeg uit is: rustig, niet te actief en niet interactief zodat wakker zijn op dat moment nog niet leuk is.