We hebben er allemaal wel eens last van: slaaptekort. Een nachtje slecht slapen is nog niet zo’n ramp, maar wanneer je regelmatig slecht slaapt kun je te maken krijgen met chronisch slaaptekort. Omdat slapen ontzettend belangrijk is voor je hersenen én je energielevel is het goed om te weten wat je moet doen om slaaptekort te voorkomen of uiteindelijk te verhelpen. Hieronder lees je meer over slaaptekort, hoe je het herkent en wat je er tegen kunt doen.
Wat is chronisch slaaptekort?
Wist je dat 1 op de 5 Nederlanders van 12 jaar en ouder last heeft van slaapproblemen? En dat dat invloed heeft op de kwaliteit en het aantal uren slaap per nacht? Slecht slapen en daardoor slaaptekort hebben is van invloed op je dagelijkse functioneren. Je voelt je moe, je bent emotioneel en je bent sneller geprikkeld. Voor een dagje zijn dit soort symptomen van slaaptekort niet zo’n probleem; die slaap haal je wel weer in. Maar: houdt het slaapgebrek langer aan, dan resulteert dit in een chronische slaaptekort.
Een chronisch slaaptekort is eigenlijk precies wat je niet wilt. De gevolgen van chronisch slaaptekort zijn namelijk heel vervelend en behoorlijk ingrijpend:
- Het zorgt voor geheugen- en concentratieproblemen.
- Je hebt minder energie.
- Je bent snel geprikkeld.
- Je hebt last van stemmingswisselingen.
- Je kunt last krijgen van hoofdpijn.
- Omdat je immuunsysteem minder sterk wordt ben je sneller gevoelig voor griep en ziektes.
- Je huid wordt droger en gaat er grauw uitzien.
- Je reactiesnelheid wordt langzamer.
- Je spraakvermogen wordt aangetast.
- Je hebt meer kans op hartproblemen.
- Je gewicht neemt toe en je hebt een verhoogd risico op diabetes.
- Chronisch slaaptekort kan leiden tot depressie.
Hoeveel slaap heb je nodig per nacht?
Je hebt ‘pas’ te maken met een chronisch slaaptekort wanneer je hele slaapritme veranderd is en je iedere nacht te weinig slaap krijgt. Hoeveel slaap je nodig hebt, is per persoon verschillend. De één voelt zich als herboren na 6 uur slaap, terwijl iemand anders echt 8 uur slaap per nacht nodig heeft om volledig te herstellen. Uit recent onderzoek van de National Sleep Foundation uit Amerika blijkt dat een volwassen mens gemiddeld per nacht 7 tot 9 uur slaap nodig heeft. Dit aantal uren kun je dus in je achterhoofd houden wanneer je slaaptekort wilt voorkomen.
Er zijn genoeg mensen die denken dat ze met minder slaap kunnen functioneren. Zij doen zichzelf vaak tekort en kunnen veel meer uit de dag halen wanneer ze iets meer zouden slapen. Wil je je slaaptekort echt goed aanpakken, dan moet je kijken naar wáárom je minder slaapt dan zou moeten. Misschien kun je slecht in slaap vallen of word je juist heel vroeg wakker. Of wellicht heb je te maken met stress op werk en slaap je daarom slecht. Er zijn verschillende redenen aan te wijzen die ervoor zorgen dat je minder goed slaapt of in slaap valt. Het is belangrijk om eerst te weten waardoor je slecht slaapt; pas dan kun je die oorzaak van slaaptekort uiteindelijk aanpakken.
Kun je slaaptekort inhalen?
Een of twee nachtjes slecht slapen kun je zeker nog inhalen. Dit merk je misschien wel wanneer je in een hittegolf een paar nachten minder goed slaapt door de warmte. Je bouwt weliswaar een zogeheten slaapschuld op tijdens dit soort dagen, maar wanneer je de dagen erna rustig aan doet en langzaam maar zeker weer in je eigen slaapritme komt is er niet zoveel aan de hand. Lukt het je niet om weer beter te slapen dan bouw je de slaapschuld verder op. Een chronisch slaaptekort kun je namelijk niet meer volledig inhalen. Probeer dus zo goed als mogelijk om je slaaptekort niet te lang op te laten stapelen.
Ben je van plan om je slaaptekort in te halen met extra dutjes of extra lange slaapsessies? In dat geval is er nog wel een punt waar je op moet letten: probeer je eigen ritme vooral langzaam maar zeker weer op te bouwen. Overdag een extra dutje doen is lekker, maar kan er uiteindelijk ook voor zorgen dat je juist ‘s avonds niet meer goed in slaap kunt vallen. Zolang een powernap of tussendoor slapen je gewone slaapritme niet verstoort, kun je dit prima doen. Merk je dat je ‘s avonds minder goed in slaap valt? Skip dan de extra dutjes en ga iets eerder naar bed net zolang tot je gewone ritme weer hersteld is.