Ik kan niet slapen! Maar waarom eigenlijk niet?

De kans is groot dat je hier terecht bent gekomen, omdat je niet goed slaapt of niet snel in slaapt valt. Je bent echter niet de enige. Uit onderzoek van het CBS (2019) blijkt zelfs dat steeds meer Nederlanders met slaapproblemen kampen. Erg vervelend, want de kwaliteit van je nachtrust heeft invloed op hoe je overdag functioneert. Dat betekent: beter slapen is beter functioneren. Hieronder lees je meer over wat mogelijke oorzaken zijn waardoor jij niet in slaap kunt vallen (en wat je er tegen kunt doen).

Chronisch of accuut?

Uit de Gezondheidsenquête van het CBS blijkt dat 40% van de ondervraagden die slecht sliepen daadwerkelijk last heeft van een beroerde nachtrust. Zij ervaren belemmeringen in het dagelijks functioneren, omdat ze een of meerdere nachten niet hebben kunnen (door)slapen.

Zodra je minimaal drie keer per week, gedurende een periode van drie maanden of langer slecht slaapt, dan spreekt men van chronische slapeloosheid. Ongeveer 10% van de Nederlanders heeft hier last van. Heb je er minder vaak last van? Dan heb je last van acute slapeloosheid, dat aanzienlijk vaker voorkomt dan de chronische variant.

Mogelijke oorzaken van slecht slapen

Er is een groot scala aan redenen te verzinnen waarom je slecht in slaap valt of überhaupt niet goed slaapt. Zo kan het zijn dat je eenvoudigweg een verkeerde slaaphouding hebt, waardoor je niet goed ligt. Een verandering in slaaphouding kan ervoor zorgen om lekkerder te liggen en zo beter te slapen. 

De oorzaak kan ook mentaal zijn. Stress heeft bijvoorbeeld een grote invloed op hoe je je dag en nacht beleeft. Beleef je stress door bijvoorbeeld drukke werkdagen? Dan merk je dit op alle punten in je leven terug. Waarschijnlijk heb je minder trek (of eet je juist heel veel), ben je er met je hoofd niet bij én slaap je kort of heel licht.

Ook je leefgewoonte heeft invloed op je nachtrust. Ben je bijvoorbeeld een roker of drink je veel koffie of zwarte thee? Dit soort producten bevatten stofjes waardoor je wakker blijft. Alcohol voor het slapen gaan is bijvoorbeeld ook helemaal geen goed idee wanneer je lekker wilt slapen.

Daarnaast kunnen onder meer ook medicijnen, lichamelijke klachten of verkeerde voeding zorgen voor een gebrekkige nachtrust.

Leeftijd is van invloed op kwaliteit van slaap

Wat veel mensen niet weten, is dat leeftijd ook nog eens de kwaliteit van je slaap beïnvloedt. Naarmate je ouder wordt, zul je merken dat je lichter slaapt. Oudere mensen zijn gemiddeld minder actief dan volwassenen en hebben daardoor minder slaap nodig. Bij 65-plussers werkt het vaak averechts om heel lang te slapen. Langer slapen dan nodig zorgt namelijk ook weer voor weinig energie.

Slaap je eenmaal slecht dan is er een kans dat je een vicieuze cirkel hebt ontwikkeld. Overdag heb je minder energie en presteer je minder dan gewoonlijk. Daar kun je ‘s avonds weer over gaan piekeren en malen, waardoor je slecht(er) in slaap valt. Daarbij ontwikkel je een soort angst voor slapen, want “wat als je wéér niet in slaap kunt komen?”. Op die manier ontstaat een slaapstoornis, wat langdurig effect heeft op je lichaam en je hersenen.

Met deze tips val je sneller in slaap

Om een slaapstoornis te voorkomen, is het dus van groot belang om het niet kunnen slapen aan te pakken. Niemand wil immers overdag uitgeput zijn door een slechte nacht slaap. Gebruik onderstaande tips om sneller in slaap te kunnen vallen.

• Ga pas naar bed als je slaperig bent, en niet enkel omdat je futloos bent of weinig energie hebt. Slaperigheid is niet hetzelfde als vermoeidheid.
• Probeer te ontspannen. Dit kan bijvoorbeeld door te denken aan ‘niets’. Mediteren helpt vaak goed om in slaap te vallen (ook zonder dat het direct zweverig is). Door bewust bezig te zijn met denken aan niks bijzonders zul je zien dat je hersenen sneller ‘uit’ gaan.
• Stap uit bed wanneer je niet kunt slapen. Soms helpt het goed om jezelf even te resetten door uit bed te stappen. Maak een wandeling door het huis of ga even lekker zitten op de bank. Op die manier haal je de associatie weg waarbij je slaapkamer geen fijne plek is om in slaap te vallen.
• Zorg voor de juiste temperatuur. Een hete zomer zorgt bij veel mensen voor slapeloze nachten. Misschien kun je ramen tegen elkaar openzetten of helpt een ventilator bij het in slaap vallen. In de winter kan het juist te koud zijn. Kies in dat geval voor lekkere warme dekens.
• Koop een nieuw kussen of een nieuw matras ter bevordering van je slaaphouding. Wat veel mensen niet weten, is dat er speciale kussens voor verschillende houdingen te koop zijn. Ben je een zijslaper? Koop dan een kussen voor zijslapers. Je zult zien dat je veel lekkerder ligt.
• Schaapjes tellen is een eeuwenoude manier om in slaap te vallen. In veel gevallen blijkt dit echter averechts te werken, omdat het visualiseren je hersenactiviteit aanwakkert. Specifiek op je ademhaling letten bij het slapen helpt aanzienlijk beter!
• Probeer alcohol, cafeïne en vet eten te vermijden vlak voor je gaat slapen.
• Zorg ervoor dat je overdag voldoende beweegt en dat je veel in de buitenlucht te vinden bent. Buitenlucht maakt je net als veel beweging lekker moe.
• Beperk de tijd die je in bed doorbrengt tot maximaal acht uur per dag. Dan bouw je voldoende 'slaaphonger' op om ook de volgende nacht goed te kunnen slapen.

Ben je na deze tips nog steeds wakker? Met de slaaptips in deze artikelen ben je ongetwijfeld in no-time in dromenland.

De inhoud van dit artikel is geverifieerd door:

---